
Cele projektu
- Chronione gatunkiPodkowiec mały, Nocek orzęsiony, Nocek duży
- Zasięg geograficznyPołudniowa Polska
- MetodyCzynna ochrona stanowisk i siedlisk
Głównym celem projektu jest zachowanie krajowych populacji najbardziej zagrożonych gatunków nietoperzy, ze szczególnym uwzględnieniem podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka dużego oraz stworzenie warunków do wzrostu ich liczebności. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez:
- zabezpieczenie przed zniszczeniem najbardziej zagrożonych stanowisk nietoperzy
- polepszenie warunków bytowych w najcenniejszych stanowiskach nietoperzy
- zwiększenie bezpieczeństwa nietoperzy w obrębie schronień, w ich bezpośrednim otoczeniu oraz na trasach przelotów na żerowiska
- zmianę wizerunku nietoperza w odbiorze społecznym, uświadomienie społecznościom lokalnym, że warto chronić nietoperze, ponieważ są one jednym z bogactw naturalnych regionu
- zainicjowanie skutecznych mechanizmów ochrony nietoperzy, które działać będą po zakończeniu projektu w oparciu o korzyści jakie właściciele mogą czerpać, dzięki zachowaniu terenów (obiektów) o kluczowym przyrodniczym znaczeniu.
Projekt LIFE PODKOWIEC+ objął opieką trzy spośród siedmiu gatunków nietoperzy chronionych Dyrektywą Siedliskową UE.
Podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros)
Jeden z najmniejszych nietoperzy, ważący zaledwie 3,5-10 gramów. Zjada muchówki, ćmy, siatkoskrzydłe, niekiedy pająki i wije.
W Polsce osiąga północną granicę zasięgu i jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem.
Jest ściśle osiadły, rzadko przemieszcza się dalej niż 10km. Wszystkie ważne elementy środowiska muszą się znajdować w pobliżu i dlatego jest tak podatny na wytępienie.
Działania ochronne doprowadziły do wzrostu liczebności podkowca małego w Polsce z około 120 osobników (dorosłych samic) w roku 1996 do blisko 10 000 osobników w roku 2015.
Nocek orzęsiony (Myotis emarginatus)
Średniej wielkości nocek, ważący 7-15 gramów, o rozpiętości skrzydeł do 25cm. Jego pożywienie to muchówki, komary, ćmy i pająki sieciowe. Pokarm chwyta w locie, ale niekiedy zbiera z liści nawet poczwarki motyli.
Jest gatunkiem ciepłolubnym, w Polsce jego zasięg pokrywa się z występowaniem podkowca małego. Oba gatunki często współwystępują w tych samych obiektach.
Liczebność nocka orzęsionego spadała po latach pięćdziesiątych XXw, w efekcie stał się gatunkiem rzadko spotykanym. Obecnie liczebność nocka orzęsionego wzrasta, stan w roku 2015 można oszacować na kilka tysięcy osobników.
Nocek duży (Myotis myotis)
Należy do największych krajowych nietoperzy, o masie 25-40g i rozpiętości skrzydeł do 44cm. Zbiera z gruntu duże owady, zwłaszcza chrząszcze z rodziny biegaczowatych, ponadto wije i pająki. Co ciekawe, przy wyszukiwaniu pokarmu często nie korzysta z echolokacji, a nasłuchuje dźwięków wydawanych przez ofiary.
W Polsce występuje nie tylko w Krainie Podkowca, ale spotykany jest głównie na południu i zachodzie kraju.
Nocek duży gromadzi się w duże kolonie rozrodcze, na strychu objętego projektem LIFE PODKOWIEC+, kościoła pw. Świętego Mikołaja we Wleniu zlokalizowana jest jedna z największych kolonii rozrodczych w Polsce, licząca do 2 tysięcy osobników.
W Polsce utworzono szereg obszarów Natura 2000, mających zabezpieczyć zagrożone siedliska i gatunki, w tym nietoperze. Niektóre obszary Natura 2000 zostały utworzone wyłącznie dla nietoperzy, wtedy zdarza się, że obejmują głównie budynek lub jaskinię, gdzie te ssaki gromadzą się w okresie rozrodu lub zimowania.